Czytelnia

  • Czytelnia

    Jakich zmian w liturgii chciał Sobór?

    Od zakończenia obrad Soboru Watykańskiego Drugiego (1962 – 1965) minęło już ponad pięćdziesiąt lat. Głównym zadaniem Soboru była odnowa katolickiej liturgii, której domagał się zapoczątkowany w XIX wieku ruch liturgiczny. Pierwszym uchwalonym dokumentem na tymże Soborze była właśnie Konstytucja o Liturgii Świętej. Szybko okazało się jednak, że zmiany jakie chciała zaprowadzić w liturgii Komisja do spraw wdrażania reformy liturgicznej, tzw. Consilium, stały się kością niezgody pomiędzy tradycjonalistami a progresistami. Stało się to powodem odrzucania postanowień Soboru przez niektóre konserwatywne środowiska z jednej strony i nadużywania soborowej Konstytucji przez postępowców z drugiej strony. W tym świetle powstaje pytanie: Jakich zmian tak naprawdę chcieli Ojcowie Soborowi podpisani pod Konstytucją o Liturgii? Bez wątpliwości odnowa liturgiczna w Kościele była potrzebna o czym świadczył wspomniany ruch liturgiczny. W ramach tego ruchu drukowano dla wiernych mszaliki z tekstami liturgicznymi i objaśnieniami świętych…

  • Czytelnia

    O podniesieniu we Mszy świętej

    Najstarsze wzmianki o podniesieniu Ciała i Krwi Pańskiej odnajdujemy w żywocie Euwercjusza, biskupa Orleanu w wieku IV, spisane w tym samym wieku przez subdiakona Lucyfera. Kapłan trzymał Hostię i kielich podczas całej doksologii kończącej kanon Mszy świętej, a więc od słów: Per ipsum, et cum ipso, et in ipso… [1] aż do Amen całego ludu. Obrzęd ten miał wyrażać podniesienie Jezusa na krzyżu. Przez wieki istniało w Kościele tylko to jedno podniesienie, nazwane później „małym podniesieniem” dla odróżnienia od „wielkiego podniesienia”, które zrodziło się dużo później. W XI wieku, Berengariusz [2] zakwestionował rzeczywistość przeistoczenia w tajemnicy Eucharystii. W odpowiedzi na jego herezję powstał ruch eucharystyczny propagujący kult Najświętszego Sakramentu. Zaczęto się też zastanawiać nad momentem dokonania się przeistoczenia. Piotr le Mangeur (+ 1196) i Piotr le Chantre (+ 1197), z wydziału teologicznego uniwersytetu w Paryżu twierdzili, że chleb i wino są konsekrowane jednocześnie, gdy kapłan skończy…

  • Czytelnia

    Moja pierwsza Msza – wskazówki dla nowicjuszy

    Msza święta zwana trydencką (inne nazwy: msza przedsoborowa, msza święta w klasycznym rycie rzymskim, Msza Wszechczasów, nadzwyczajna forma rytu rzymskiego) sięga swymi korzeniami czasów apostolskich. Pierwsze wzmianki o zapisanych fragmentach Kanonu Rzymskiego pochodzą z IV wieku. Kościół od zawsze wierzył, że te elementy które znalazły się w tym rycie pochodzą z woli i ustanowienia Zbawiciela oraz Apostołów. Ostatecznie ujednolicenia rytu dokonał Sobór Trydencki (1545 – 1563). Ojcowie Soborowi nie dokonali jednak ułożenia nowego rytu, lecz oczyścili go z różnych naleciałości. Rozwinięto też rubryki, określając tym samym ścisłe normy sprawowania Najświętszej Ofiary. Tak też Kościół składał Bogu Ofiarę czystą, świętą i niepokalaną aż do reformy liturgicznej postulowanej przez Sobór Watykański II (1962 – 1965). Promulgowana wówczas Konstytucja Sacrosanctum Concilium wprowadziła do liturgii szereg zmian, zaś nowy ryt mszy świętej nazwano Novus Ordo Missæ (inaczej: msza…

  • Czytelnia

    Wskazania dla uczestniczących

    Poniższe wskazania mogą okazać się cenne dla tych, którzy wybierają się na Mszę trydencką po raz pierwszy. Mogą skorzystać również ci, którzy uczestniczą w niej od dłuższego czasu. Mamy nadzieję, że ten artykuł rozwiąże tego typu dylematy. Wskazania ogólne: 1. Na głośne wezwania celebransa (śpiewane lub recytowane) odpowiadają głośno wszyscy (zarówno ministranci jak i wierni). Na ciche wezwania celebransa odpowiadają wyłącznie ministranci. 2. W razie wątpliwości jaką postawę (stojącą, siedzącą czy klęczącą) należy w danym momencie przyjąć – należy klęczeć. 3. Gdy wymawia się imię Jesus lub Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto należy skłonić głowę w stronę ołtarza. Poszczególne części Mszy świętej (śpiewanej): 1. Aspersja: Na wejście celebransa z asystą wstajemy i stoimy aż do ich powrotu do zakrystii. Antyfonę na pokropienie śpiewamy za pierwszym razem kontynuując po zaintonowaniu przez celebransa, zaś za drugim razem – całą od początku.…

  • Czytelnia

    Postawy i gesty liturgiczne

    Postawy i gesty całego zgromadzenia liturgicznego są przejawem wewnętrznego usposobienia ludu wiernego ukierunkowanego w liturgii na uwielbienie Boga. Świadome wykonywanie tych znaków, pomaga w lepszym zrozumieniu misteryjnego życia Kościoła, który w liturgii znajduje swój pokarm i siły. Jednocześnie liturgia jest świętą przestrzenią, w której Kościół spotyka się ze swoim Oblubieńcem i Panem, Jezusem Chrystusem. Kościół pragnie, przez odpowiednie postawy i gesty, wyrazić prawdę, że Chrystusowi należy składać najwyższą cześć przynależną samemu Bogu. Ponadto zachowywanie przez wszystkich uczestników jednolitych postaw ciała jest znakiem jedności członków chrześcijańskiej wspólnoty zgromadzonych na sprawowanie świętej liturgii: wyrażają one bowiem i kształtują duchowe przeżycia uczestniczących (OWMR, nr 42). Znak krzyża. Krzyż nie był od początku znakiem chrześcijan. Pierwotnie była nim ryba. W liturgii kreślenie znaku krzyża pojawia się dopiero w IV wieku. Przypomina on o dziele odkupienia Chrystusa dokonanym na krzyżu, jest symbolem wiary i przypomina…

  • Czytelnia

    Ornat i stuła – historia i krój

    Ornat (z łac. 'ornare’=ozdabiać; 'ornat’ – 3 os. l. poj. = ozdabia) jest szatą liturgiczną zakładaną przez kapłana do Mszy świętej na uprzednio włożoną albę. Początkowo szaty liturgiczne nie różniły się od stroju świeckiego noszonego na codzień przez chrześcijan. Jeszcze w V wieku papież Celestyn I (+432) ganił duchownych gallikańskich, którzy usiłowali wyróżniać się specjalnym strojem. Dopiero od czasów dynastii Karolingów rozpoczyna się okres szat liturgicznych bogato zdobionych używanych tylko do czynności liturgicznych. Pierwsze ornaty były wzorowane na wierzchniej szacie rzymskiej w rodzaju płaszcza bez rękawów z otworem na głowę. Ten typ ornatów nazywa się często typem gotyckim, lub antycznym. W średniowieczu zaczęto skracać boczne części ornatu by nie krępowały ruchów rąk kapłana. W ten sposób ornat przybrał formę dwóch płatów zwisających z przodu i z tyłu i zaczęto nazywać go ornatem skrzypcowym. Epoka baroku wniosła w dzieje ornatu bogate zdobienia, hafty.…

Skip to content